Iszkołdź – niewielka wieś i najstarsza świątynia Białorusi

Iszkołdź – niewielka wieś i najstarsza świątynia Białorusi fot. wikipedia.org
Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin

Białoruś to wciąż nieodkryte turystycznie państwo. Z pozoru wydaje się mało interesujące, przyciąga Polaków poszukujących swoich korzeni oraz mieszkańców okolic Białegostoku. Tymczasem nasz wschodni sąsiad skrywa wiele skarbów przyrodniczych i historycznych. Nawet w najmniejszej wsi mogą znajdować się zabytki interesujące na skalę światową! Tym razem odkrywamy uroki Iszkołdzi w obwodzie brzeskim.

Na szlaku rowerowym

Idzkołdź (z białorus. Iшкалдзь) to niewielka wieś położona na północny-wschód od Baranowicz, na granicy obwodu brzeskiego i mińskiego. Zmotoryzowani i rowerzyści z dobrą kondycją, eksplorujący szlaki polskiej historii, koniecznie powinni odwiedzić Idzkołdź. Z Baranowicz jedzie się tu zaledwie 38 kilometrów, z Mińska jest trochę dalej – ok. 120 kilometrów. W linii prostej z Białegostoku jest tutaj 230 km, ale nie warto przyjeżdżać tu bezpośrednio z Polski, raczej trzeba umiejscowić wieś na swojej trasie podróżnej np. z Białegostoku, przez Grodno do Baranowicz. Trzeba też podkreślić, że do Nowogródka (skąd pochodził Adam Mickiewicz) jest stąd rzut beretem. Zmęczeni podróżą mogą odpocząć w malowniczych okolicach rzeki Uszy, która znajduje się w dorzeczu legendarnego Niemna.

Najstarszy kościół Białorusi

We wsi, liczącej zaledwie 350 mieszkańców, znajduje się unikalny zabytek architektury sakralnej, najstarszy kamienny kościół Białorusi, a wcześniej Wielkiego Księstwa Litewskiego – kościół pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej. Jest on położony na niewielkiej górze. Zachował się w niezmienionej formie od niemal sześciu wieków! Kościół został wybudowany na zlecenie starosty witebskiego Mikołaja Niemirowicza w 1472 roku. Iszkołdź bowiem była własnością jego rodziny. Trzeba podkreślić, że kościół Trójcy Przenajświętszej jest obecnie również najstarszym kościołem katolickim na Białorusi. Na skalę całego kraju świątynia nosi status osobliwości. Studenci historii sztuki i miłośnicy architektury mogą na niej studiować średniowieczne budownictwo sakralne. Wewnątrz świątyni znajdują się piękne sklepienia krzyżowo-żebrowe, a na zewnątrz znajdują się ceglane przypory podtrzymujące całą konstrukcję.

W środku kościoła mieści się już bardziej współczesny, interesujący element architektoniczny. Otóż na jednym z kościelnych witraży znajduje się wizerunek samochodu czekistów. Ponieważ władza sowiecka była przeciwna wszelkim formom wiary, w latach 50. XX wieku posłano do Iszkołdzi funkcjonariuszy bezpieczeństwa, by zamknęli, a następnie wyburzyli kościół. Spotkało się to z ogromnym oporem wiernych. W końcu udało się obronić świątynię, ale pamięć jej okrutnej historii została zachowana na witrażach.

W swojej długiej historii kościół był świadkiem wielu zmian i zawirowań, ale – co niesamowite – przetrwał w niemal niezmienionej formie. W połowie XVI wieku status świątyni został zmieniony przez Mikołaja Czarny Radziwiłła na zbór kalwiński. Budynek został przywrócony katolikom w 1641 roku. Po stłumieniu powstania styczniowego w 1863 roku kościół został zamknięty, a następnie przemianowany na świątynię prawosławną. Dopiero po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, kościół Trójcy Świętej ponownie został przywrócony katolikom.

Obok kościoła znajduje się symboliczny grób jednego z proboszczów kościoła – Wincentego Łotarewicza. Został on brutalnie zamordowany w 1919 roku przez bolszewików, którzy chcieli, by wyparł się swojej wiary. Mordercy wywieźli go do niedalekiego zamku mirskiego, odcięli mu głowę, a ciało wrzucili do studni.

Miasteczko szlacheckie

Dziś, odwiedzającym Iszkołdź, na pewno trudno jest uwierzyć, że niegdyś wieś była dobrze prosperującym miasteczkiem. Była prywatną własnością szlachecką należącą do rodziny Illiniczów, a następnie sławetnego rodu Radziwiłłów. Znajdował się tu rynek i ponad 70 budynków! Pod koniec XVI wieku król Stefan Batory nadał Iszkołdzi prawa miejskie. Po utracie przez Polskę niepodległości, miasteczko znalazło się w Imperium Rosyjskim, wróciło do Polski w 1918 roku, by potem – po wybuchu II Wojny Światowej – znaleźć się na terytorium Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Ludowej. Od 1991 roku Idzkołdź leży w Białorusi.

Coraz częściej obywatele Polski odwiedzają Białoruś, nie tylko w poszukiwaniu swoich korzeni, ale także by eksplorować jeszcze nieskażone turystycznie tereny urokliwych wsi i miasteczek. Jeśli chcesz dołączyć do tej grupy, zorientuj się czy będziesz potrzebować wizę na Białoruś.

Jedna odpowiedź

  1. Byłem widziałem , a obok Połoneczka, też warto zwiedzić – jeden z nielicznych zachowanych drewnianych kościołów

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.